Biopsja – czym jest i dlaczego się ją wykonuje?

Biopsja to procedura medyczna polegająca na pobraniu próbki tkanki z organizmu pacjenta w celu przeprowadzenia dalszych badań laboratoryjnych. Technika ta jest stosowana do diagnozowania chorób, monitorowania postępu leczenia lub oceny stanu zdrowia tkanki. Próbka może być pobrana z niemal każdej części ciała, w zależności od lokalizacji podejrzanego obszaru.

Biopsja – rodzaje

Istnieje wiele rodzajów biopsji, z których najczęściej stosowane to:

1. Biopsja cienkoigłowa (FNA) – używa się cienkiej igły do pobrania komórek lub płynu z podejrzanego obszaru. Jest to najmniej inwazyjna metoda.
2. Biopsja gruboigłowa – wykorzystuje grubszą igłę, aby pobrać większą próbkę tkanki, co może dać bardziej szczegółowe informacje.
3. Biopsja chirurgiczna – obejmuje usunięcie większego kawałka tkanki lub całego guzka za pomocą zabiegu chirurgicznego. Dzieli się na:
   • Biopsję nacinającą – usunięcie części zmiany.
   • Biopsję wycinającą – usunięcie całej zmiany lub guzka.
4. Biopsja endoskopowa – wykonywana przy użyciu endoskopu wprowadzanego do ciała przez naturalne otwory (np. jamę ustną, odbytnicę) lub małe nacięcia, aby pobrać próbkę z wewnętrznych narządów.
5. Biopsja skórna – pobranie próbki z powierzchni skóry, stosowane np. w diagnostyce chorób dermatologicznych.

Dlaczego wykonuje się biopsję?

Biopsję wykonuje się z kilku kluczowych powodów:

1. Diagnostyka nowotworów: Biopsja jest często najpewniejszą metodą potwierdzenia obecności raka i określenia jego typu oraz stopnia zaawansowania.
2. Ocena chorób zapalnych i autoimmunologicznych: Pobranie próbki tkanki może pomóc w diagnozowaniu schorzeń takich jak zapalenie jelit, zapalenie wątroby czy choroby skóry.
3. Monitorowanie postępu leczenia: W niektórych przypadkach pobranie tkanki jest wykonywane w celu oceny skuteczności prowadzonej terapii, np. w leczeniu nowotworów.
4. Ocena przeszczepów narządów: Po przeszczepie narządu, biopsyjne monitorowanie czy organizm nie odrzuca przeszczepionego organu.
5. Badania genetyczne i molekularne: analiza pod kątem obecności specyficznych mutacji genetycznych, co może mieć znaczenie w kontekście planowania leczenia.

Przebieg procedury

Przebieg biopsji zależy od jej rodzaju i lokalizacji pobieranej tkanki, ale ogólnie można wyróżnić kilka etapów:

1. Przygotowanie pacjenta: Obejmuje wywiad medyczny, ewentualne badania dodatkowe oraz omówienie procedury z pacjentem.
2. Znieczulenie: W zależności od rodzaju biopsji stosuje się znieczulenie miejscowe lub ogólne.
3. Pobranie próbki: Lekarz używa odpowiedniego narzędzia (igły, endoskopu, skalpela) do pobrania próbki tkanki.
4. Zabezpieczenie miejsca pobrania: Po pobraniu próbki miejsce to jest odpowiednio zabezpieczane opatrunkiem.
5. Analiza laboratoryjna: Próbka przesłana do laboratorium poddawana analizie mikroskopowej i biochemicznej.

Biopsja – ryzyko i powikłania

Chociaż biopsja jest procedurą rutynową, mogą wystąpić pewne ryzyka i powikłania, takie jak krwawienie, infekcja, ból w miejscu pobrania czy reakcje alergiczne na środki znieczulające. Jednakże, korzyści płynące z przeprowadzenia biopsji zazwyczaj przewyższają potencjalne ryzyka, szczególnie gdy chodzi o diagnostykę i leczenie poważnych schorzeń.