Meningokoki (Neisseria meningitidis) są bakteriami wywołującymi groźne choroby, takie jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i sepsę. Bakterie te mogą być obecne w nosogardzieli zdrowych osób, ale w pewnych warunkach mogą prowadzić do ciężkich, a nawet śmiertelnych infekcji.
Czym są meningokoki?
Meningokoki są Gram-ujemnymi bakteriami dwoinkowymi, występującymi w formie par. Istnieje kilka serogrup meningokoków, z których najczęściej zakażenia u ludzi wywołują serogrupy A, B, C, W, X i Y. Bakterie te są przenoszone drogą kropelkową. To oznacza, że mogą się rozprzestrzeniać poprzez kaszel, kichanie czy bliski kontakt z zakażoną osobą.
Meningokoki powodują inwazyjną chorobę meningokokową, która może przebiegać jako sepsa meningokokowa lub meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Sepsa meningokokowa to uogólnione zakażenie krwi z ciężkimi objawami wielonarządowymi. Z kolei meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych charakteryzuje się wystąpieniem zarówno sepsy, jak i zapalenia opon mózgowych.
Jak można się zarazić meningokokami?
Meningokoki rozprzestrzeniają się szybko poprzez drogę kropelkową (np. podczas kaszlu czy kichania), kontakt bezpośredni (np. pocałunki), oraz kontakt pośredni (np. picie z tego samego kubka czy jedzenie tą samą łyżką). Zarazić można się zarówno od osoby chorej, jak i od zdrowego nosiciela.
Większość ludzi pozostaje zdrowa po kontakcie z meningokokami. Bakterie te mogą przebywać w nosie i gardle przez kilka tygodni, miesięcy, a nawet dłużej, zwykle nie wyrządzając szkody. Jednak mogą być przenoszone na innych, u których mogą wywołać poważną chorobę.
Szacuje się, że około 20% populacji jest bezobjawowymi nosicielami tych bakterii, choć w miejscach o dużym zagęszczeniu ludzi nosicielstwo może sięgać nawet kilkudziesięciu procent.
Meningokoki – objawy
Początkowe symptomy zakażenia meningokokami przypominają typową infekcję. Dlatego wczesne wykrycie tej choroby jest wyjątkowo trudne. W początkowej fazie zakażenie objawia się m.in.: zmniejszonym apetytem, gorączką, ogólnym złym samopoczuciem, osłabieniem, sennością, bólami mięśni i stawów, kaszlem oraz katarem. Ta początkowa faza może trwać 3-4 dni, po czym stan chorego zazwyczaj gwałtownie się pogarsza.
Leczenie choroby meningokokowej
Zdiagnozowanie infekcji meningokokowej jest trudne, a tymczasem konieczne jest jak najszybsze podanie leków, ponieważ choroba rozwija się bardzo szybko. Dlatego, gdy lekarze podejrzewają meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsę, natychmiast podają dwa antybiotyki, na które większość tych bakterii jest wrażliwa.
Leczenie inwazyjnej choroby meningokokowej zawsze wymaga hospitalizacji, często na oddziale intensywnej opieki medycznej.
W przypadku podejrzenia zakażenia meningokokami pobierane są próbki krwi oraz płynu mózgowo-rdzeniowego pacjenta do badania, z których wykonuje się posiew. Do momentu uzyskania wyników badań mikrobiologicznych pacjentowi podawane są dożylnie wysokie dawki antybiotyków. Zazwyczaj cefalosporyny III generacji lub penicylina. Jeśli po wyizolowaniu konkretnego patogenu konieczna jest zmiana leku, lekarz wprowadza terapię celowaną.
W trakcie leczenia pacjent otrzymuje także leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W razie potrzeby podtrzymywane są jego funkcje życiowe, a także korygowane są zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Czasem konieczne jest wspomaganie oddychania.
Szczepienia ochronne przeciwko meningokokom
Szczepionki przeciwko meningokokom są szczepionkami „nieżywymi” – zawierają mały fragment bakterii, w postaci polisacharydowej otoczki połączonej z białkiem (szczepionki skoniugowane) lub kombinacje białek meningokokowych (szczepionki przeciwko meningokokom grupy B). W Polsce dostępne są następujące rodzaje szczepionek przeciwko meningokokom:
- szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C,
- szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grup A, C, W, Y,
- szczepionki przeciwko meningokokom grupy B.
Szczepienia przeciw meningokokom w Katowicach
W Centrum Medycznym Globiana wykonujemy szereg szczepień ochronnych, w tym szczepień przeciwko zachorowaniu na meningokoki. Umów się już dziś na wizytę konsultacyjną u naszych specjalistów – pediatrów lub internistów – bądź umów się na wizytę szczepienną.
