W sezonie wiosennym, na lokalnych targowiskach pojawiają się świeże, młode warzywa oraz pierwsze owoce. Rzodkiewki, botwinka czy kapusta to tzw. nowalijki dostępne już w marcu i kwietniu. Cieszą się one uznaniem ze względu na chrupkość, świeżość i delikatny smak. Te nowalijki doskonale sprawdzają się jako surowa baza do wiosennych sałatek lub jako dodatek do zdrowych kanapek. Warto wykorzystać ten okres od marca do maja, wprowadzając nowalijki do codziennej diety. Jakie zastosowanie można im przypisać? Co warto nabyć na rynku na początku wiosny? I przede wszystkim, czy nowalijki są zdrowe?
Czym są nowalijki?
Warzywa wczesne, które pojawiają się w sprzedaży w marcu oraz kwietniu nazywa się nowalijkami. Ich nazwa pochodzi od sezonu zbiorów i miejsca ich hodowania. Nowalijki bowiem występują w sprzedaży jako pierwsze wczesną wiosną, ponieważ uprawiane są w szklarniach.
Czy nowalijki są zdrowe?
Nowalijki pochodzące z uprawy szklarniowej zawierają cenne substancje mineralne. Jednakże, z racji uprawy szklarniowej mają mniej witamin, niż warzywa gruntowe uprawiane w sezonie wiosenno-letnim. Nowalijki mają ograniczony dostęp do światła słonecznego, którego w pierwszym kwartale roku w naszej szerokości geograficznej brakuje.
W celu stymulowania szybkiego wzrostu i utrzymania doskonałej kondycji roślin, powszechnie stosuje się opryski chemiczne z dodatkiem substancji, takich jak azot, saletry czy sole amonowe. Te substancje są absorbowane przez warzywa, przyspieszając ich rozwój. Przeprowadzone badania wskazują, że to właśnie pierwsze warzywa w sezonie, takie jak sałata, rzodkiewka, szpinak czy botwinka, zawierają największe ilości azotanów, które mogą obniżać wartość zdrowotną tych warzyw.
Nie musimy jednak rezygnować z nowalijek! Wystarczy zaopatrywać się u sprawdzonych sprzedawców na lokalnym targu lub kupować je bezpośrednio od rolnika. Wówczas mamy pewność, że warzyw nie nawożono sztucznymi nawozami. Z kolei dokładne mycie, przechowywanie w niskiej temperaturze czy obróbka termiczna zmniejsza ilość szkodliwych azotanów.
Wskazówki
Oto kilka istotnych wskazówek dotyczących przechowywania i przygotowywania do spożycia wiosennych nowalijek:
- Wczesne, wiosenne warzywa zazwyczaj są nietrwałe, dlatego powinny być spożywane w krótkim czasie od momentu zakupu lub zerwania,
- Zaleca się wybieranie tylko tych nowalijek, które wykazują zdrowy, naturalny wygląd, bez jakichkolwiek oznak pleśni, zżółknięcia lub gnicia,
- Warto zwracać uwagę na rozmiar warzyw – zbyt duże mogą sugerować nadmiar związków azotowych,
- Unikaj przechowywania nowalijek w plastikowych workach i opakowaniach, ponieważ brak tlenu może sprzyjać przekształcaniu azotanów w szkodliwe azotyny.
