Skuteczne leczenie zespołu suchego oka
W wielu przypadkach rutynowe stosowanie sztucznych łez i drobne modyfikacje zachowań (np. robienie częstych przerw podczas korzystania z komputera) mogą znacznie zmniejszyć objawy suchego oka. W innych przypadkach okulista może zalecić leki na receptę i procedury w gabinecie, aby pomóc organizmowi w tworzeniu i wydzielaniu większej ilości łez i zmniejszyć podrażnienie oczu i stan zapalny.
Poniżej znajduje się lista zabiegów na suche oczy, które są powszechnie stosowane przez lekarzy okulistów w celu zmniejszenia oznak i objawów suchych oczu. Twój lekarz okulista może zalecić tylko jeden z tych zabiegów na suche oczy lub kombinację zabiegów, w zależności od przyczyny (przyczyn) i nasilenia dolegliwości.
- Sztuczne łzy
a. W przypadku łagodnych przypadków suchego oka spowodowanych korzystaniem z komputera, czytaniem, pracą w szkole i innymi przyczynami, najlepszym sposobem leczenia suchego oka może być po prostu częste stosowanie sztucznych łez lub innych nawilżających kropli do oczu. Istnieje wiele marek sztucznych łez, które są dostępne bez recepty. Wyzwaniem w stosowaniu sztucznych łez nie jest brak dostępności produktu, ale myląca liczba marek i formuł dostępnych do wyboru. Sztuczne łzy i inne dostępne bez recepty nawilżające krople do oczu są dostępne w szerokim zakresie składników i lepkości (“grubości”). Sztuczne łzy o niskiej lepkości są “cienkie” i wodniste. Często zapewniają szybką ulgę z niewielkim lub żadnym zamazaniem widzenia po ich zastosowaniu. Jednak często ich efekt łagodzący jest bardzo krótkotrwały i czasami trzeba używać tych kropli bardzo często, aby uzyskać odpowiednią ulgę dla suchego oka. Z drugiej strony, sztuczne łzy o wysokiej lepkości są bardziej żelowe i mogą zapewnić długotrwałe nawilżenie. Zazwyczaj jednak krople te powodują znaczne rozmycie widzenia przez kilka minut bezpośrednio po ich zastosowaniu. Z tego powodu krople te często nie są dobrym wyborem do stosowania w ciągu dnia w pracy lub gdy potrzebne jest natychmiastowe wyraźne widzenie do takich zadań jak prowadzenie samochodu. Czasami sztuczne łzy o wysokiej lepkości są zalecane tylko do stosowania w czasie snu. Również składniki niektórych marek sztucznych łez mogą decydować o tym, do jakiego rodzaju schorzenia suchego oka są one lepiej dostosowane. Na przykład, jedna marka może działać lepiej, jeśli nie produkujesz wystarczającej ilości naturalnych łez (suche oko z niedoboru wody), podczas gdy inna marka może być bardziej skuteczna, jeśli Twoje naturalne łzy wyparowują zbyt szybko (suche oko z powodu parowania). Jeśli okulista zaleci stosowanie jednej lub więcej marek lub preparatów sztucznych łez, należy przestrzegać podanych przez niego wskazówek dotyczących czasu i częstotliwości ich stosowania. Nie należy również zastępować innych marek niż te, które zalecił lekarz. Stosowanie różnych marek lub wielu marek sztucznych łez utrudni ocenę skuteczności leczenia suchego oka zaleconego przez lekarza. Warto wybrać krople, które w swoim składzie posiadają kwas hialuronowy, który jest fizjologicznym składnikiem struktury oka. - Sterydowe krople do oczu
a. W ciągu ostatnich kilku lat stan zapalny został uznany za istotną przyczynę suchości oczu. Zapalenie często powoduje zaczerwienienie i pieczenie związane z chorobą suchego oka. Sztuczne łzy zazwyczaj nie są w stanie odpowiednio zareagować na te zmiany zapalne, a lekarz może zalecić steroidowe krople do oczu, aby lepiej radzić sobie z podstawowym stanem zapalnym związanym z suchością oczu. Steroidowe krople do oczu są zazwyczaj stosowane krótkoterminowo w celu szybkiego opanowania objawów. Często są one stosowane w połączeniu ze sztucznymi łzami jako uzupełnienie tych bardziej długoterminowych strategii leczenia suchego oka. Sterydowe krople do oczu (zwłaszcza jeśli są stosowane przez stosunkowo długi czas) mają potencjał powodowania działań niepożądanych. Dlatego ważne jest, aby lekarz okulista znał całą historię medyczną przed rozpoczęciem stosowania steroidowych kropli do oczu. Na przykład, steroidowe krople do oczu mogą zwiększyć ryzyko rozwoju wysokiego ciśnienia w oku lub nawet zaćmy jeśli są stosowane przez dłuższy czas. Stopień ryzyka jest jednak niewielki i dzięki wizycie u specjalisty, którym jest okulista, stosowanie kropli sterydowych jest bezpieczne. - Odblokowanie gruczołów Meiboma
a. Bardzo znaczący odsetek przypadków suchego oka jest spowodowany niedostatecznym wydzielaniem oleju przez gruczoły znajdujące się wzdłuż brzegu powiek. Otwory tych gruczołów znajdują się w pobliżu podstawy rzęs. Jeśli te otwory zostaną zatkane, olej, który jest krytyczny dla utrzymania filmu łzowego od odparowania zbyt szybko, nie może wykonywać swojej pracy. Nazywa się to dysfunkcją gruczołów Meiboma (ang. MGD, Meibomian Gland Dysfunction). W celu leczenia lekarz okulista może wykonać w gabinecie zabieg zwany ekspresją gruczołów Meiboma. - Ciepłe okłady
a. Domowym sposobem na pomoc w otwarciu zatkanych gruczołów Meiboma w leczeniu suchości oczu jest po prostu zastosowanie ciepłych kompresów na zamknięte powieki, aby zmiękczyć stwardniałe meibum. Niestety, aby ciepłe okłady dobrze działały, niektórzy badacze twierdzą, że trzeba używać kompresu, który może utrzymać temperaturę 42,2 stopni Celsjusza przez ponad 10 minut, a okłady muszą być stosowane przez ten czas co najmniej dwa razy dziennie. Krótsze i rzadsze stosowanie ciepłych okładów o zmiennej temperaturze jest zazwyczaj nieskuteczne - Suplementy odżywcze
a. Lekarze czasami zalecają suplementy diety jako część holistycznego planu leczenia suchego oka. Badania wykazały, że suplementy zawierające kwasy tłuszczowe omega-3 mogą zmniejszyć objawy suchego oka. Dobre źródła omega-3 obejmują ryby zimnowodne, takie jak łosoś, sardynki, śledź i dorsz. Dla wegetariańskiego źródła omega-3, niektórzy lekarze oczu zalecają olej lniany w celu złagodzenia suchego oka. Przed rozpoczęciem stosowania leków lub suplementów koniecznie należy skonsultować się z lekarzem przed podjęciem jakichkolwiek leków lub suplementów jako Omega 3 może działać jako rozcieńczalnik krwi dla niektórych. - Domowe sposoby na suche oczy
a. Jeśli masz łagodne objawy suchego oka, jest kilka rzeczy, które możesz spróbować, aby uzyskać ulgę przed pójściem do okulisty:
i. Częściej mrugaj. Badania wykazały, że ludzie mają tendencję do mrugania znacznie rzadziej niż normalnie, gdy spędzają dużo czasu patrząc na ekran komputera, smartfon lub telewizora czy tabletu. Ta zmniejszona częstotliwość mrugania może powodować lub pogarszać objawy suchego oka. Podejmij świadomy wysiłek, aby częściej mrugać podczas korzystania z tych urządzeń. Wykonuj również pełne mrugnięcia, delikatnie ściskając powieki, aby w pełni rozprowadzić świeżą warstwę łez po oczach.
ii. Rób częste przerwy podczas korzystania z komputera. Dobrą zasadą jest odwracanie wzroku od ekranu przynajmniej co 20 minut i patrzenie na coś, co znajduje się w odległości co najmniej 20 stóp od oczu przez co najmniej 20 sekund. Lekarze okuliści nazywają to “zasadą 20-20-20”, a jej przestrzeganie może pomóc złagodzić suchość oczu i zmęczenie oczu przy komputerze.
iii. Dokładnie usuń makijaż oczu. Eyeliner i inne kosmetyki do makijażu oczu mogą zatykać otwory gruczołów Meiboma u nasady rzęs, co prowadzi do dysfunkcji tych gruczołów. Na koniec dnia należy z ogromną dbałością zmywać makijaż.
iv. Oczyść swoje powieki. Myjąc twarz przed snem, delikatnie umyj powieki, aby usunąć bakterie, które mogą powodować zapalenie spojówek i problemy z gruczołami Meiboma, które prowadzą do objawów suchego oka. Przyłóż ciepłą, wilgotną ściereczkę do zamkniętych powiek na co najmniej 20 sekund. Następnie delikatnie umyj powieki i rzęsy łagodnym środkiem czyszczącym, takim jak rozcieńczony szampon dla dzieci lub wstępnie nawilżone chusteczki do powiek sprzedawane w drogeriach.
v. 6. Noś wysokiej jakości okulary przeciwsłoneczne. Kiedy przebywasz na zewnątrz w ciągu dnia, zawsze noś okulary przeciwsłoneczne, które blokują 100% promieniowania słonecznego UV. Aby uzyskać najlepszą ochronę, wybieraj okulary przeciwsłoneczne, które posiadają również opaskę chroniącą oczy przed wiatrem, kurzem i innymi czynnikami drażniącymi, które mogą powodować lub pogarszać objawy suchego oka.
Oprócz zabiegów na suche oko wymienionych powyżej, Twój okulista może zalecić jeden lub więcej z następujących środków uzupełniających, jeśli którykolwiek z poniższych warunków dotyczy Ciebie:
Dostosowanie leków:
Wiele leków, w tym leki przeciwhistaminowe, antydepresyjne, tabletki antykoncepcyjne, niektóre leki, np. na ciśnienie krwi, mogą powodować lub pogarszać objawy suchego oka. Nawet dostępne bez recepty leki na alergie i inne dolegliwości mogą powodować suchość oczu jako efekt uboczny.
Upewnij się, aby omówić wszystkie leki, które bierzesz ze swoim okulistą, jeśli doświadczasz problemów z suchym okiem. W niektórych przypadkach, dostosowanie rodzaju i liczby przyjmowanych leków może pomóc zmniejszyć objawy suchego oka bez powodowania negatywnych skutków zdrowotnych
Nigdy nie należy odstawiać leku na receptę bez uprzedniego omówienia tej kwestii z lekarzem. Jeśli Twój okulista uważa, że zmiana jednego z Twoich leków może pomóc w złagodzeniu objawów suchego oka, może omówić to z lekarzem, aby sprawdzić, czy taka zmiana jest możliwa.
Leczenie schorzeń powiek – często są one związane z chorobą suchego oka i powinny być traktowane jako część ogólnego schematu leczenia suchego oka. Na przykład, jeśli masz zapalenie powiek, lekarz może zalecić stosowanie antybiotyku i/lub maści steroidowej lub kropli do oczu.
Zaprzestanie lub ograniczenie noszenia soczewek kontaktowych. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, może być trudno stwierdzić, czy choroba suchego oka jest przyczyną dyskomfortu związanego z noszeniem soczewek kontaktowych, czy też soczewki kontaktowe są przyczyną objawów suchego oka. Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, często najlepiej jest zaprzestać ich noszenia (lub zmienić je na soczewki jednodniowe), podczas gdy leczenie suchego oka jest w toku.
Zagrożenia związane z suchością oczu
Wrzód rogówki:
- Wrzód rogówki jest otwartym bólem, który rozwija się na rogówce, która jest przezroczystą, ochronną warstwą zewnętrzną oczu. Wrzody te pojawiają się zazwyczaj po urazie, ale poważna suchość oczu może również odgrywać rolę
- Do oczu mogą czasem dostać się zanieczyszczenia, takie jak brud i inne cząstki. Jeśli twoje gruczoły łzowe nie produkują wystarczającej ilości łez, twoje oczy mogą nie być w stanie wypłukać tych cząstek.
- Odłamki mogą wtedy porysować powierzchnię rogówki. Jeśli bakterie dostaną się do zadrapania, może rozwinąć się infekcja, powodując owrzodzenie.
- Wrzody rogówki można leczyć za pomocą kropli z antybiotykiem. Jednak nieleczone wrzody mogą się rozprzestrzeniać i powodować blizny na gałce ocznej, powodując częściową lub całkowitą ślepotę.
Zapalenie spojówki:
- Nieleczone suche oko może również prowadzić do zapalenia spojówki. Jest to przezroczysta warstwa komórek, która pokrywa białą część gałki ocznej i wewnętrzną powierzchnię powiek. Ten rodzaj zapalenia jest znany jako zapalenie spojówek
- Objawy obejmują zaczerwienienie, wrażliwość na światło i uczucie ziarnistości w oczach. Ten rodzaj zapalenia spojówek różni się od bakteryjnego zapalenia spojówek. Zwykle jest łagodniejszy i nie wymaga leczenia, choć należy zgłosić się do okulisty w przypadku zapalenia, które nie poprawia się lub pogarsza
Niezdolność do noszenia soczewek kontaktowych
- Aby soczewki kontaktowe były wygodne, Twoje oczy muszą produkować wystarczającą ilość łez. Jeśli tak nie jest, Twoje soczewki kontaktowe mogą stać się nadmiernie suche. Może to prowadzić do podrażnień, uczucia ziarnistości i zaczerwienienia.
- Wysuszone soczewki kontaktowe mogą również przyklejać się do gałki ocznej, utrudniając ich zdjęcie. Ponieważ kontakty wymagają wilgoci, przewlekła suchość oka może uniemożliwić Ci noszenie soczewek. Być może będziesz musiał nosić zamiast nich okulary.
Trudności w czytaniu lub prowadzeniu pojazdów
- Jeśli Twoje widzenie staje się niewyraźne, możesz myśleć, że Twoje oczy się zmieniły i potrzebujesz silniejszej recepty na okulary lub kontakty.
- Czasami jednak nieostre widzenie jest objawem przewlekłej suchości oka. Nieleczona niewyraźna wizja może się stopniowo pogarszać lub może pojawić się podwójne widzenie.
- Jeśli tak, to możesz mieć problemy z prowadzeniem samochodu i czytaniem. Czasami nawet praca może stać się trudna lub niemożliwa przy nieostrym widzeniu.
Trudności w utrzymaniu otwartych oczu
- W zależności od stopnia zaawansowania suchego oka, możesz mieć trudności z utrzymaniem otwartych oczu. Może to nastąpić, jeśli masz wrażenie, że coś jest w oku lub jeśli masz ekstremalną wrażliwość na światło.
- Sztuczne łzy mogą zapewnić trochę wilgoci, aby pomóc otworzyć oczy, ale możesz nie być w stanie otworzyć ich w pełni. Możesz mrużyć oczy, zwłaszcza gdy jesteś narażony na światło słoneczne lub światło komputera. Niemożność utrzymania oczu otwartych sprawia, że prowadzenie samochodu jest niemożliwe.
Bóle głowy
- Potrzebne są dalsze badania, ale wydaje się, że istnieje związek między suchością oczu a bólami głowy. Chociaż związek ten nie jest w pełni zrozumiały, niektóre osoby ze zdiagnozowanym suchym okiem doświadczają również bólów głowy
- Jedno z ostatnich badań wykazało, że ludzie, którzy żyją z migrenowymi bólami głowy są bardziej narażeni na suchość oczu w porównaniu do populacji ogólnej
- Radzenie sobie z przewlekłymi bólami głowy może wpłynąć na każdy obszar Twojego życia. Może stać się trudne do skoncentrowania się i cieszyć się ulubionymi zajęciami z rodziną i przyjaciółmi. Może to również wpłynąć na wydajność w pracy i szkole.
Depresja
- Istnieje również związek pomiędzy nieleczonym suchym okiem a depresją. Ponieważ zespół suchego oka może wpływać na jakość życia, utrudniając wykonywanie codziennych czynności, może mieć wpływ na samopoczucie emocjonalne
- W jednym z ostatnich badań oceniono związek między chorobą suchego oka a objawami depresji u ponad 6000 kobiet. Naukowcy odkryli, że kobiety, u których zdiagnozowano suche oko, miały większe prawdopodobieństwo wystąpienia stresu psychologicznego, nastroju depresyjnego i niepokoju.
- Związek ten nie jest w pełni zrozumiały. Może być tak, że niektóre leki na depresję działają wysuszająco na oczy, lub że suche oczy ograniczają aktywność do punktu, w którym osoba staje się wycofana, niespokojna i przygnębiona.
- Jeśli to ostatnie jest prawdą, okazuje się, że przewlekłe suche oko może wpływać na zdrowie emocjonalne w taki sam sposób, jak inne przewlekłe schorzenia wpływają na nastrój.
Dbajmy o oczy
Przewlekła suchość oka jest częstym problemem, ale może prowadzić do poważnych komplikacji, jeśli nie jest leczona. Niektóre osoby są w stanie rozwiązać problem z suchym okiem stosując odpowiednie krople nawilżające. Ważne, żeby zawsze skonsultować się z lekarzem, okulistą lub optometrystą w wypadku jakichkolwiek problemów zdrowotnych . Właściwa terapia może zwiększyć jakość łez i poprawić jakość swojego życia. Zaniedbane lub źle traktowane warunki mogą nawet prowadzić do ślepoty .