Złamanie zmęczeniowe, znane również jako złamanie przeciążeniowe, to specyficzny rodzaj złamania, które występuje na skutek powtarzających się mikrourazów, a nie jednorazowego, gwałtownego urazu. Ten rodzaj złamania jest częsty wśród sportowców i osób wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Przyczyny złamania zmęczeniowego
- Przeciążenie i nadmierna aktywność:
- Powtarzające się mikrourazy wynikające z intensywnych treningów lub długotrwałego obciążenia,
- Nagły wzrost intensywności treningu bez odpowiedniego przygotowania,
- Niewłaściwe obuwie i technika:
- Noszenie niewłaściwego obuwia sportowego, które nie zapewnia odpowiedniego wsparcia,
- Zła technika wykonywania ćwiczeń lub ruchów, co zwiększa obciążenie na konkretne kości,
- Warunki anatomii i biomechaniki:
- Anatomiczne nieprawidłowości, takie jak płaskostopie, mogą prowadzić do nierównomiernego rozłożenia obciążeń,
- Niewłaściwe ustawienie ciała podczas aktywności fizycznej,
- Czynniki zewnętrzne:
- Twarde powierzchnie do biegania lub ćwiczeń (np. beton, asfalt)z
- Niewłaściwe nawierzchnie treningowe.
Złamanie zmęczeniowe – objawy
Początkowo podczas złamania zmęczeniowego pojawić się może miejscowy ból, który występuje podczas aktywności fizycznej. W miarę postępu urazu ból staje się odczuwalny również podczas spoczynku. W miejscu złamania może wystąpić niewielki obrzęk i tkliwość, a także zaczerwienienie i zwiększona temperatura skóry.
Innymi objawami złamania zmęczeniowego mogą być zaburzenia funkcjonalne. Dokładniej, zmniejszona zdolność do wykonywania codziennych czynności lub aktywności sportowej, a także trudności w poruszaniu się lub w pełnym obciążeniu kończyny.
Złamanie zmęczeniowe – rozpoznanie
- Wywiad i badanie:
- Dokładny wywiad dotyczący aktywności fizycznej, objawów i historii bólu.
- Badanie fizykalne w celu określenia lokalizacji bólu i obrzęku.
- Badania obrazowe:
- Rentgen: początkowo może nie wykazywać zmian, dlatego jest mniej skuteczny w wczesnych stadiach.
- Rezonans magnetyczny (MRI): skuteczniejsze w wykrywaniu wczesnych zmian strukturalnych kości.
- Tomografia komputerowa (CT): może być używana do dokładniejszej oceny złamania.
- Scyntygrafia kości: pomocna w wykrywaniu zwiększonej aktywności metabolicznej w kości.
Leczenie złamania zmęczeniowego
Kluczowym elementem leczenia złamania zmęczeniowego jest odpoczynek i unikanie czynności pogłębiających uraz. Warto wdrożyć terapię fizyczną, czyli ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół dotkniętego obszaru oraz ćwiczenia rozciągające. Lekarz – specjalista ortopedii i traumatologii – może do leczenia wprowadzić również farmakoterapię w postaci leków przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Jeśli zachodzi taka potrzeba należy unieruchomić kończynę za pomocą ortezy lub gipsu.
Lekarz w przypadku stwierdzenia złamania zmęczeniowego może również zalecić fizykoterapię. Zabiegi takie jak ultradźwięki, elektroterapia, czy terapia zimnem mogą wspomagać proces gojenia.
Profilaktyka
- Stopniowe zwiększanie obciążeń:
- Unikanie nagłego wzrostu intensywności treningu,
- Regularne zmiany w programie treningowym, aby uniknąć przeciążenia tych samych partii ciała,
- Właściwe obuwie i sprzęt:
- Noszenie odpowiedniego obuwia sportowego dostosowanego do rodzaju aktywności fizycznej,
- Regularna wymiana zużytego sprzętu,
- Technika i biomechanika:
- Regularne konsultacje z trenerem lub fizjoterapeutą w celu poprawy techniki ćwiczeń,
- Stosowanie właściwych technik rozciągania i wzmacniania mięśni,
- Dieta i suplementacja:
- Zdrowa dieta bogata w witaminy i minerały, zwłaszcza wapń i witaminę D, które są kluczowe dla zdrowia kości,
- W razie potrzeby suplementacja, zgodnie z zaleceniami lekarza.
Złamanie zmęczeniowe to poważne schorzenie, które wymaga odpowiedniego leczenia i profilaktyki. Wczesne rozpoznanie i właściwe zarządzanie urazem mogą znacznie przyspieszyć proces gojenia i powrót do pełnej sprawności. W celu ustalenia rozpoznania umów się na wizytę do specjalisty ortopedii oraz traumatologii – lek. Marcina Dębskiego – w Centrum Medycznym Globiana.
