Alergie na pyłki, zwane również pyłkowicą lub katarem siennym, to reakcje alergiczne wywoływane przez pyłki roślin unoszące się w powietrzu. Kiedy osoba uczulona wdycha pyłki, układ odpornościowy błędnie identyfikuje je jako szkodliwe substancje i zaczyna produkować przeciwciała, które wywołują objawy alergiczne. W jakich okresach pylenie roślin jest najbardziej uciążliwe? Jak sobie wówczas radzić z alergią na pyłki?
Alergia na pyłki – kiedy następuje wzmożona reakcja?
Okres najbardziej dokuczliwego pylenia występuje od połowy maja do końca czerwca, gdy wiele roślin zaczyna kwitnąć i pylić. Nie jest to jednak regułą, ponieważ na przykład w styczniu pyli leszczyna. W lutym pylą olchy i cisy, a także mogą zacząć pylić brzozy, które zazwyczaj pylą w kwietniu. Marcowe pylenie rozpoczynają topole i wierzby. W kwietniu, oprócz brzozy pylą również topola, grab, jesion, wierzba i dąb. W maju i czerwcu, czyli w okresie najbardziej uciążliwego pylenia dla alergików, pylą brzozy, dęby, buki, wierzby, sosny, świerki oraz rośliny zielone, takie jak trawy, pokrzywa, babka i szczaw. Czerwiec to także czas intensywnego pylenia żyta, bzu czarnego, lipy, rzepaku oraz platanów.
Objawy alergii na pyłki
Objawy alergii na pyłki najczęściej pojawiają się wczesną wiosną, gdy drzewa zaczynają kwitnąć. W powietrzu unoszą się pierwsze pyłki, które wdychamy. Mimo to, tylko co dziesiąta osoba mająca kontakt z pyłkami roślin doświadcza objawów alergii, potocznie zwanej gorączką sienną.
Najczęstsze objawy alergii na pyłki obejmują katar (wyciek z nosa, kichanie), swędzenie (nosa, oczu, gardła), łzawienie oczu, zapalenie spojówek, zatkany nos, kaszel, ból głowy czy zmęczenie. W cięższych przypadkach alergia na pyłki może prowadzić do astmy alergicznej, która charakteryzuje się świszczącym oddechem i trudnościami w oddychaniu.
Objawy alergii na pyłki przypominają przeziębienie, jednak w przypadku przeziębienia często występuje ból gardła, gorączka oraz gęsta, żółta wydzielina z nosa. Symptomy alergii mogą zmieniać się codziennie i trwać dłużej niż przeziębienie. Ich nasilenie może zależeć od rodzaju pyłków oraz indywidualnej wrażliwości na nie.
W jaki sposób można zapobiegać nasilonym objawom alergii na pyłki?
Podstawą profilaktyki alergii jest unikanie kontaktu z alergenami, co nie zawsze jest łatwe, ponieważ pyłki roznoszą się z wiatrem. Istnieją jednak pewne metody zmniejszania stężenia alergenów w otoczeniu:
- wietrz sypialnię w nocy lub wcześnie rano, gdy poziom pyłków jest niski,
- nie susz ubrań ani nie wietrz pościeli na zewnątrz,
- unikaj przynoszenia roślin z pyłkiem do domu,
- zamykaj okna w ciągu dnia,
- korzystaj z filtrów powietrza w domu
- staraj się nie przebywać na świeżo skoszonym trawniku ani nie kosić trawy,
- unikaj kontaktu ze zwierzętami, które były na zewnątrz i mają pyłek w futrze,
- po spacerze zmień ubranie, które miało kontakt z pyłkiem,
- jeśli chcesz uprawiać sport na świeżym powietrzu, rób to rano, gdy rosa jeszcze wiąże pyłek,
- śledź kalendarz pylenia roślin, aby wiedzieć, kiedy poziom alergenów w powietrzu będzie wysoki.
Alergia – diagnostyka
Aby ustalić, który pyłek wywołuje objawy alergii, warto wykonać testy alergiczne, takie jak testy skórne i badania krwi. Testy skórne polegają na nałożeniu na skórę krążków nasyconych określonymi alergenami, a następnie nakłuciu skóry, aby wprowadzić alergen. Jeśli w miejscu nakłucia pojawi się bąbel, oznacza to reakcję odpornościową – interpretacji wyników dokonuje lekarz.
Testy alergiczne z krwi można wykonać w laboratorium nawet bez skierowania od lekarza. Polegają one na oznaczeniu ilości przeciwciał IgE specyficznych dla danego alergenu. Na początku diagnozy najlepiej wybrać panel alergii oddechowych, który obejmuje oznaczenia przeciwciał przeciwko kilkudziesięciu alergenom w jednym badaniu.
Leczenie alergii na pyłki
Większość osób z alergią na pyłki nie potrzebuje pomocy lekarza, ponieważ objawy uczulenia zazwyczaj łagodzą leki dostępne bez recepty. Skonsultuj się z lekarzem – specjalistą alergologiem – jeśli leki bez recepty nie przynoszą ulgi, masz objawy astmy i trudności z oddychaniem, doświadczasz kaszlu i problemów z tchawicą podczas ćwiczeń lub cierpisz na alergię przez cały rok. Ponadto, jeśli alergia dotyczy małego dziecka rodzic powinien niezwłocznie udać się na konsultację do poradni alergologicznej.
Lekarz alergolog może dobrać odpowiednią ścieżkę leczenia. Pacjent może zdecydować się również na immunoterapię (odczulanie), czyli stopniowe wprowadzanie małych ilości alergenów, aby zmniejszyć wrażliwość organizmu na pyłki.
