Przełom roku to okres, kiedy Respiratory Syncytial Virus, czyli syncytialny wirus oddechowy (RSV) daje o sobie znać. Jest szczególnie groźny dla niemowląt oraz dzieci do 2. roku życia. Zwiększoną podatność na zachorowanie wykazują również osoby po 60. roku życia, które zmagają się z wieloma chorobami współistniejącymi i podobnie jak niemowlęta i małe dzieci są grupą o obniżonej odporności. Czym jest wirus RSV? Jakie objawy daje zarażenie syncytialnym wirusem oddechowym? Jak leczyć i jak zapobiegać zarażeniu RSV?
Czym jest wirus RSV?
Wirus RSV to powszechny, wysoce zaraźliwy wirus powodujący zakażenia płuc oraz dróg oddechowych. Atakuje górne oraz dolne drogi oddechowe – nos, gardło oraz oskrzela. Wirus ten namnaża się w komórkach układu oddechowego, infekując sąsiednie komórki zlewają się w struktury zwane syncytiami.
Zakażenie wirusem RSV ma charakter sezonowy, gdzie największą liczbę zachorowań odnotowuje się w styczniu oraz lutym. Pamiętajmy, że zakaźność RSV jest duża – szacuje się, że zakażony może przekazać wirusa średnio 3 osobom w swoim otoczeniu. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ponad 60% ostrych infekcji oddechowych występujących u niemowląt oraz małych dzieci na świecie wynika z zakażenia wirusem RSV.
Jak dochodzi do zakażenia wirusem RSV?
Do zakażenia syncytialnym wirusem oddechowym dochodzi głównie drogą kropelkową – poprzez kaszel lub kichanie. Obecność wirusa wykryto nawet w odległości 7 metrów od chorego pacjenta. Do zakażenia może dojść również drogą kontaktową, ponieważ wirus może przeżyć nawet kilka godzin na skórze lub różnych powierzchniach. Należy pamiętać, że zaraża nie tylko osoba chora – wykazująca objawy – ale i osoba zainfekowana bez widocznych objawów. Wylęganie się wirusa, czyli moment między kontaktem z nim, aż do pojawienia się objawów, wynosi od 2 – 8 dni. Przebycie zakażenia nie daje trwałej odporności.
Jakie objawy daje wirus RSV?
Infekcję wirusem RSV można łatwo pomylić z przeziębieniem lub grypą. Podobieństwo objawów opóźnia wykrycie infekcji, która w ciężkich przypadkach może prowadzić do zapalenia płuc. Głównymi objawami zakażenia są: katar, kaszel, stan zapalny gardła, gorączka oraz brak apetytu.
U niemowląt zakażenie wirusem RSV wiąże się z koniecznością hospitalizacji. Syncytialny wirus oddechowy groźny jest szczególnie dla niemowląt z niewykształconym układem oddechowym (głównie wcześniaki). Wirus powoduje u nich zmiany zapalne w płucach, uszkadza rzęski w nabłonku dróg oddechowych, które odpowiadają za usuwanie śluzu. Jeśli rzęski są uszkodzone, upośledzona jest drożność oskrzelików.
Jak leczyć zakażenie syncytialnym wirusem oddechowym?
Niestety, leczenie przyczynowe zakażenia syncytialnym wirusem oddechowym nie istnieje. Stosowane jest wyłącznie leczenie objawowe. Jeśli chodzi o zakażenie RSV dziecka, powinno ono pozostać w domu, gdzie temperatura pomieszczenia nie przekroczy 18–20°C. Zalecane jest również oczyszczanie nosa ze śluzowej wydzieliny, co poprawi oddychanie. Kluczowym jest odpowiednie nawadnianie małego pacjenta.
Przy zakażeniu wirusem RSV konieczna jest obserwacja dziecka. W przypadku pojawienia się wysiłku oddechowego, nieregularnego oddechu, trudności w karmieniu – wymagana jest pilna wizyta u lekarza rodzinnego lub pediatry. W trakcie hospitalizacji dziecka stosuje się leczenie objawowe, jak tlenoterapię czy inhalacje z 3% roztworu NaCl, dożylne nawodnienie, a przy trudnościach z jedzeniem wprowadza się sondę.
Szczepienia a program lekowy
Najskuteczniejszym działaniem w obliczu chorób zakaźnych są szczepionki, jednak szczepionka przeciw RSV wciąż jest w fazie badań. Obecnie u dzieci z grupy zwiększonego ryzyka stosuje się profilaktykę bierną w postaci podawania gotowych przeciwciał. Podaje się je domięśniowo raz na miesiąc przez okres zwiększonego ryzyka zachorowań.
